Ekosistemi Koruyan “Doğal Savaş”

8 Mayıs 2017 16:00

İğne uçlu sedir ağaçlarına zarar veren 50 tür böcek ve omurgasız canlılarla biyolojik yöntem ile mücadele ediliyor. Böcek ve omurgasız canlılarla beslenen ve doğal düşmanlarına formik asit fırlattıkları için “Formica Rufa” şeklinde anılan Kırmızı Orman Karıncaları, Isparta Orman Bölge Müdürlüğü tarafından biyolojik mücadele için habitatı olan Kapıdağı’ndan ihtiyaç duyulan noktalara transfer ediliyor. SDÜ Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı Başkanlığı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Avcı ile bu zorlu yolculuğu ve kırmızı orman karıncalarının ekosistemdeki hayati rolünü konuştuk.

KIRMIZI ORMAN KARINCALARI EKOSİSTEM İÇİN HAYATİ ROL ÜSTLENİYOR

Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Orman Mühendisliği Bölümü Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı(ABD) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Avcı, Kırmızı Orman Karıncaları’nın ekosistem için hayati önem taşıdığını söyledi. Bu canlıların biyolojik mücadelede kullanıldığını kaydeden Avcı, “İlk transferi SDÜ adına benim de içinde bulunduğum ekip 8 Nisan 2000 tarihinde gerçekleştirmişti. 17 yıldır bu zorlu yolculuk Isparta Orman Bölge Müdürlüğü tarafından devam ettiriliyor. SDÜ de her zaman akademik destek veriyor” dedi.

AVCI KARINCA, ZARARLI BÖCEKLERİN

POPÜLASYONUNU KONTROL ALTINDA TUTUYOR

SDÜ Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Avcı, şöyle dedi:

“Formica Rufa avcı ya da diğer bir ifadeyle predator olarak tanımlanıyor. Yani başka böceklerle beslenen canlılara genel olarak avcı denildiğini ifade edebiliriz. Türkiye'de Karadeniz, Marmara ve İç Ege'de yayılış gösteriyor. Kırmızı orman karıncalarının doğal yaşam alanlarından biri de Senirkent sınırları içerisindeki Kapıdağ’dır.”

Kırmızı orman karıncalarının bulundukları bölgede ağaca zarar veren sedir sürgün kelebeği, sedir yaprak kelebeği ve çam kese böceği gibi zararlılarla mücadelede kullanıldığını anlatan Avcı, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Karıncalar oldukça hassastır. Transplantasyonu yapılan her doğal alanda yaşaması mümkün değildir.  O nedenle doğal yayılış alanındaki isteklerine uygun olan yerlere taşınmalıdır. Bunun tespiti için 2009- 2010 yıllarında yürütücülüğünü yaptığım Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK)  projesi ile karıncanın ekolojik istekleri ortaya konulmuştur. Karınca yükselti, rakım, arazinin bakısı, arazinin eğimi, ağaç türü, ağaçların kapalılığı, sıklığı, arazi içerisinde güneşlenme durumu gibi özellikler bakımından istekleri olan ve buna sıkı bağlı olan bir böcek türüdür. Bu isteklerini karşılayamadığımız durumda yaptığımız nakiller başarılı olmamakta. Bu nedenle nakil edilecek yerde zararlı böcek probleminin olmasının yanı sıra bu saydığımız özellikler açısından uygunluk durumunun mutlaka iyi bir şekilde incelenmesi gerekmektedir.”

KIRMIZI KARINCALARIN ZORLU YOLCULUĞU

2000 yılında Karatepe Bölgesi’nde sedir ve karaçam ormanlarına, Kasnak Meşesi Tabiatı Koruma Alanı’na (Yukarı Gökdere- Eğirdir) Formica Rufa transplantasyonu yapıldığını belirten Prof. Dr. Avcı,

“Gelendost, Yalvaç, Gölcük Tabiat Parkı, Keçiborlu, Davraz Dağı’nın muhtelif bölgelerine nakiller gerçekleştirildi. Yine Senirkent’te doğal yayılış alanının yakınlarındaki zararlı böcek problemi olan yerlere taşınarak nakil çalışmaları devam etti. Çalışmanın başarısını ölçmek, takip etmek gayesiyle kayıt alınmıştır. GPS ile koordinatları tespit edilmiştir. 2000 yılında ilk nakil yapılan Karatepe’ye toplam 6 yuva nakletmiştik. Bu yuvalar istenildiği ölçüde yeni oğul vermek suretiyle çoğaldı. Kırmızı orman karıncaları sosyal böceklerdir. Dolayısıyla ‘Kraliçe’ söz konusudur. Yuvanın büyüklüğüne göre birkaç tane (bazen 10- 15) olabilir. Kraliçeler yuvayı ayakta, bir arada tutar. İşçi ve erkek karıncaları salgıladıkları kokular sayesinde bir arada tutar. Yuvanın taşıma kapasitesini aşması durumunda kraliçe belirli bir işçi ile birlikte yeni oğul oluşturur. Karatepe Bölgesi’nde 150- 200 yuva var. 5- 6 yuvadan onlarca kat fazla sayıya ulaşması çalışmanın ne denli başarılı olduğunu gösteriyor” şeklinde konuştu.

ZARARLI BÖCEKLER DİĞER CANLILARA

ZARAR VERMEDEN BERTARAF EDİLİYOR

Sedir ve çam ormanlarında zarar yapan muhtelif böceklerle doğaya zarar vermeden, kimyasal kullanmadan, biyolojik mücadele kapsamında bu çalışmaların yürütüldüğünü dile getiren Prof. Dr. Mustafa Avcı, açıklamalarına şöyle devam etti:

“Isparta Orman Bölge Müdürlüğü sahalarında sedir sürgün kelebeği ve sedir yaprak kelebeği isimlerinde 2 böcek bulunmaktadır. Bunlar çok ciddi zarara yol açmaktadır. Çam ormanlarında da çam yaprak arıları ve çam kese böceği vardır. Bunlar zarara yol açan önemli böceklerdir. Kırmızı orman karıncası, bu böceklerle mücadele için kullanılmaktadır. Orman zararlıları ile mücadelede çeşitli yöntemler var. Geçmişten beri yaygın şekilde kullanılan yöntem kimyasal mücadeledir. Kimyasal mücadele kimyasal madde kullanıldığı için doğada zarar yol açar. 2007 yılında Orman Genel Müdürlüğü doğada zarara yol açan, yani ormanda diğer canlılara; hedef dışı canlı organizmalara zarara yol açan kimyasalları yasaklamıştır. 2007 yılından bu yana kimyasal mücadeleye alternatif olarak biyolojik mücadele başta olmak üzere ‘feramon tuzakları’ kullanılarak biyoteknik mücadele, mekânik mücadele gibi yöntemleri ön plana çıktı. Biyolojik mücadelede zararlı böcekleri doğal olarak kendi düşmanları ile kontrol altına almaya çalışıyoruz. Yani doğaya, diğer canlılara, ormanda yaşayan muhtelif canlılara, hayvanlara zarar vermemek amacıyla bu yöntemi tercih ediyoruz.”

SDÜ’DE ORMAN FAKÜLTESİ BULUNDUĞU İÇİN ISPARTA’YA

‘BİYOLOJİK MÜCADELE MERKEZİ’ KURULACAK

Orman Genel Müdürlüğü’nün Türkiye’de 4 tane Biyolojik Mücadele Merkezi kurduğunu, 2017’de 4 proje daha hayata geçireceğini ifade eden Avcı, Isparta’ya da yatırım yapılacağını dile getirdi. SDÜ’de Orman Fakültesi olduğu için Bakanlık’ın ‘Biyolojik Mücadele Merkezi’nden birini de Isparta’da kuracağını kaydeden Avcı, sözlerini şöyle noktaladı:

“Orman Bakanlığı 2020 yılına değin 17 tane Biyolojik Mücadele Merkezi yapımı planladı. Yatırım programına da alındı. 1’i de SDÜ Orman Fakültesi nedeniyle Isparta’ya yapılacak. Neticede biyolojik mücadele gerek kırmızı orman karıncası gerekse diğer faydalı canlılar, (‘- biz bunlara doğal düşman diyoruz- ‘) zararlı böceklerle mücadelede kullanımı Dünya’da olduğu gibi bizde de yükseliş içerisinde olacak önemli bir mücadele yöntemi olarak karşımızdadır.”

 

Bu haber 541 kez okunmuştur.
  Yükleniyor...